نقش طهارت روحی و معنوی در کسب معرفت

علم و معرفت، حقیقت آن، راه های دستیابی و شرایط و موانع آن یکی از مهمترین موضوعاتی است که در دین اسلام مطرح شده است. آیات و روایات اسلامی جایگاهی بس رفیع برای شناخت قائل هستند، ماهیت علم را ماهیتی نورانی می دانند و اگر چه راه های مختلفی برای دستیابی به شناخت بر اساس ابزار درکی که خداوند در وجود انسان نهاده ـ حس و عقل و قلب ـ معرفی می کنند، ولی اولا راه های کسب معرفت را منحصر به حس و تجربه و عقل و استدلال نمی دانند، بلکه تقوا و طهارت روحی را نیز یکی از مهمترین عوامل ایجاد شناخت می دانند. ثانیا شرطی را برای راه گشا بودن روش های کسب علم و کار آمد بودن ابزار شناخت ضروری می شمرند، این شرط در قدم اول، دور بودن از هر نوع رجس اعتقادی یعنی کفر، شرک ، نفاق و شک و تردید و در قدم دوم دوری از رجس عملی یعنی گناهان و رذایل اخلاقی است، همان آلودگی هایی که حجاب بر دو نعمت بزرگ خداوند در راه شناخت یعنی عقل و قلب هستند، و این همه حاصل نمی شود جز با روی آوردن به ایمان و یقین و مزین شدن به زینت تقوا و در یک جمله ایجاد طهارت روحی و معنوی در درون انسان. که اگر چنان چه عملی شود هم موجب می شود پیمودن راه های معمول برای طلب علم و فهم، در نهایت منجر به ایجاد نور علم در قلب شود و هم اینکه معرفت هایی که محصول مستقیم تقواست و با این راه ها قابل کسب نیست، برای انسان حاصل شود. تنها در این حالت است که انسان به حقیقت معرفت همراه با تمام فضایل آن نائل می شود، در غیر این صورت آنچه حاصل او می شود علم واقعی نخواهد بود. کلید واژه ها: علم ـ معرفت ـ طهارت (روحی و معنوی) ـ تقوا ـ شناخت